دکانتور Separatory funnel

دکانتور یا قیف جداسازی ابزاری است کاربردی در آزمایشگاه که مهمترین کاربرد آن همانطور که از نامش مشخص میباشد جداسازی مایعات بر اساس اختلاف چگالی و فاز میباشد . برای جداسازی دو یا چند مایع به وسیله دکاتور هر دو شرط اختلاف چگالی و فاز باید بین مایعات مورد نظر وجود داشته باشد که در این صورت چگالی بیشتر در پایین دکانتور و چگالی کمتر در بالای آن جدا شده و با استفاده از شیر پایین آن به آرامی در ظرف های مختلف قابل جداشدن میباشد . به عنوان مثال آب و روغن که آب در پایین و روغن در بالای آن قرار میگیرد و یا حلال آلی مثل دی کرومتان و آب که در این مورد دی کرومتان در قسمت پایین دکانتور و آب بر روی آن لایه های مجزایی تشکیل خوهند داد .

نکته مهم در هنگام جداسازی با دکانتور (مخصوصاً در مواقع جداسازی حلال های متفاوت) عجله نکردن و فرصت کافی دادن به فاز های مختلف برای جداسازی کامل میباشد و باید توجه داشت در طول فرایند جداسازی حتماً باید درب بالای دکانتور برداشته شده باشد تا از تجمع گاز های احتمالی و تغییر فشار درون و بیرون دکانتور جلوگیری شود تا در عمل جداسازی خللی ایجاد نشود.

از کاربردهای دیگر دکانتور میتوان به عمل استخراج مایع – مایع ، مایع – جامد و یا چربی زدایی از جامدات و … اشاره کرد.

به عنوان مثال در عمل استخراج مایع از مایع توسط یک حلال که انحلال پذیری بیشتری نسبت به مادۀ مورد نظر استخراج شونده خواهد داشت میتوان با بستن درپوش دکانتور و تکان دادن متناوب آن در جهت های مختلف عمل استخراج را انجام داد . باید توجه داشت در حین این عمل باید بعد از هر چند تکان با سر ته کردن دکانتور و باز کردن شیر آن گازهای تولید شده احتمالی را خارج کرد تا از تجمع گاز داخل قیف و فشار آوردن به درپوش آن جلوگیری کرد .

کلیه دکانتورها دارای مدرج های حجمی میباشند که همانند بشر و ارلن دقت نسبی دارند و صرفاً برای نمایش حدودی حجم مایع داخل آن کاربرد خواهد داشت و برای اندازه گیری های دقیق مزور و پیپت پیشنهاد میشود .

قیف های جداسازی بسته به نوع موادی که داخل آن قرار خواهد گرفت به دو نوع شیر تفلون و یا شیر شیشه ای تقسیم میشوند که هر دو برای اکثر حلال ها و مایعات معمول قابل استفاده

میباشند ، اما در مواردی خاص که مایع مورد نظر به عنوان ترکیبات قوی فلوئر به تفلون حمله میکند از شیر شیشه ای استفاده میشود .  نکته حائز اهمیت در استفاده از دکانتورهای شیر شیشه ای این است که همیشه باید قسمت روداژدار شیر آن را با سیلیکون های روان کننده چرب نگه داشت تا قفل نشوند و به راحتی باز و بسته شوند.

دکانتورهای ارائه شده توسط آسمان لب از جنس پیرکس بورسیلیکات میباشد که توانایی تحمل مایعات با حرارت بالا و پایین را خواهد داشت .

حجم های دکانتور به صورت معمول بین 50ml تا 20Lit میباشد .